Hoàng tử Chẩn sinh ngày 10 tháng 3 (âm lịch) năm Quý Hợi (1803), là con trai thứ 9 của vua Gia Long, mẹ là Thuận Thiên Cao Hoàng hậu Trần Thị Đang[1]. Ông là em cùng mẹ với vua Minh Mạng và Kiến An vương Nguyễn Phúc Đài.

Năm Gia Long thứ 16 (1817), hoàng tử Chẩn được phong làm Thiệu Hóa công (紹化公)[2]. Ông tính cẩn trọng, hiền hòa, cư xử có lễ độ, vua Gia Long vì thế mà yêu ông lắm[3].

Thời Minh Mạng

Vua Minh Mạng rất quý các hoàng đệ, cứ 5 ngày một lần sai người đến các phủ của họ hỏi thăm, khi rỗi việc triều chính thì thỉnh thoảng đến chơi[4].

Năm Minh Mạng thứ 3 (1822), thuộc hạ trong phủ Thiệu Hóa công Chẩn là bọn Nguyễn Đăng Quy trá xưng là thị vệ, đêm đến vào nhà dân đánh bạc, nhân cự đánh quan Tri huyện là Vũ Văn Thục[5]. Dinh thần là Quảng Đức tâu lên. Vua sai đem chém bọn chúng. Thuộc phủ Cai đội là Lê Văn Đắc bị tội trượng và cách chức[5]. Thiệu Hóa công sợ hãi xin nhận tội. Vua nói: “Biết Công thực thà, nhưng quá nhu nhơ nên bọn thuộc hạ sinh nhờn”[5].

Năm thứ 4 (1823), vua cho Kiến An công 1000 phương gạo và Thiệu Hóa công Chẩn 500 phương gạo, dụ rằng: “Bớt sự tiêu phiếm, đức tính tiết kiệm là rất tốt, phải nên nghĩ đấy”[6].

Thiệu Hóa công Chẩn là người ham học, lại hay làm điều thiện[3]. Vua anh Minh Mạng rất yêu quý, mới lấy phủ của mình khi chưa làm vua ban cho em trai, nhưng ông lại chọn dựng phủ riêng ở làng An Ninh (nay thuộc phường Vỹ Dạ). Trong vườn có ao trồng sen trắng, ngoài hiên trồng tre xanh, gọi là vườn Thê Phượng (tức chim phượng đậu), chỗ ông ở gọi là thôn Bạch Liên[3].

Những năm đầu Minh Mạng, hoàng trưởng tử là Trường Khánh công Miên Tông (vua Thiệu Trị sau này) thường cùng Thiệu Hóa công Chẩn học tập. Vua Thiệu Trị kém hoàng thúc Thiệu Hóa công 4 tuổi, nhưng Công giữ lễ, rất kính trọng Hoàng trưởng tử[3].

Qua đời

Thiệu Hóa công Chẩn tuổi còn trẻ mà đã mắc bệnh. Khi mới đổ bệnh, Nhân Tuyên Hoàng thái hậu lấy làm lo lắng, một hôm đốt hương khấn trời rằng: “Bệnh của Công có khỏi hay không, xin báo mộng cho biết”. Một đêm, bà Nhân Tuyên nằm mộng thấy một lão già đến trước mặt tâu rằng: “Công chết rồi”[7].

Năm Minh Mạng thứ 5, Giáp Thân (1824), ngày 5 tháng 9 (âm lịch), Thiệu Hóa công mất khi mới 22 tuổi[1]. Hay tin người em mất, vua rất thương tiếc, nghỉ coi chầu 5 ngày, truy tặng cho ông làm Thiệu Hóa Quận vương (紹化郡王), thụy là Cung Lương (恭良)[3]. Tôn Thất Diệu và Tôn Thất Bính được giao trông coi việc tang; hoàng đệ Quảng Uy công Quân đến tứ tế; vua Minh Mạng đích thân đến rót rượu dâng cúng[7].

Ngày an táng Thiệu Hóa Quận vương, xa giá của vua đến lầu ở cửa Đông Nam, Minh Mạng trông theo mà khóc đưa[3][7]. Tẩm mộ của ông được táng tại An Ninh (nay là xã Hương Thọ, huyện Hương Trà, Huế)[1].

Năm Thiệu Trị thứ nhất (1841), vua đến yết lăng tổ tiên, lúc trở về ngang qua An Ninh, đến mộ của Vương cầm chén rượu rót xuống đất để tế[3].